بخش یک: رفتار مالی و روان‌شناسی
فصل 1 رفتار مالی: مرور کلی
همان‌طور که مشاهده کرده‌اید، فصل یک، بحثی کامل از مالی رفتاری و توصیف این کتاب ارائه می‌دهد.
فصل 2 روان‌شناسی مالی بازیگران، خدمات و محصولات
این فصل مروری دارد بر مضامین شناختی و هیجانی جدید مالی رفتاری که بر رفتار فرد تأثیر می‌گذارند. دیدگاه مالی رفتاری از ریسک، هم جنبه‌های کیفی (ذهنی) و هم جنبه‌های کمی (عینی) فرایند تصمیم‌گیری را ادغام می‌نماید. یکی از موضوعات جالب برای تحقیق و بررسی در مالی رفتاری، رابطۀ معکوس (منفی) میان ریسک درکشده و بازده مورد انتظار (بازده درکشده) است. این فصل، موضوعات مهمی چون نماگری، قالببندی، دیرپذیری، حسابداری ذهنی، مسائل کنترل، سوگیری آشنایی، اعتماد، نگرانی و نظریۀ پشیمانی[1] را مورد تأکید قرار می‌دهد. همچنین، نقش واکنش‌های احساسی منفی بر تصمیمات مالی مورد بررسی قرار می‌گیرد. نگرانی‌های مالی و هیجانات منفی بر انواع افراد ازجمله کودکان، سرمایه‌گذاران و کارشناسان مالی تأثیر می‌گذارد. مجموعه‌ای از سوگیری‌ها که به جنبه‌های خاص محصول مالی یا خدمات سرمایه‌گذاری بستگی دارند بر فرایند قضاوت و تصمیم‌گیری بازیگران مالی تأثیر می‌گذارند.
بخش دو: رفتار مالی بازیگران اصلی
بخش دوم شامل هفت فصل شامل رفتار بازیگران گوناگون در بازارهای مالی است: افراد؛ سرمایه‌گذاران نهادی؛ مدیران اجرایی، مدیران عامل و هیئتمدیرۀ سازمان؛ برنامهریزان و مشاوران مالی؛ تحلیلگران مالی؛ مدیران پرتفوی؛ روانپریشان مالی[2].
فصل 3 سرمایه‌گذاران فردی
مالی سنتی، رفتار سرمایه‌گذاران فردی و تصمیم‌گیری مالی را براساس انگیزه‌های اقتصادی و عقلانیت توضیح می‌دهد. هرچند، مالی مدرن، دیدگاهی کلنگر داشته و نه‌تنها عوامل اقتصادی، بلکه عوامل زیست‌شناختی، روان‌شناختی و اجتماعی را که به رفتار سرمایه‌گذار و تصمیم‌گیری شکل می‌دهد، کنکاش می‌کند. در این رویکرد جدید، ژنتیک، تجربیات زندگی، ویژگیهای روان‌شناختی، هنجارهای اجتماعی و تأثیر همردیفان[3] و همچنین اعتقادات، ارزش‌ها و درکل فرهنگ‌ها، تصمیمات بازار سهام، سهم دارایی خالص[4]، فراوانی معامله، میزان متنوعسازی و اولویت‌هایی که سبک سرمایه‌گذاری هریک از سرمایه‌گذاران را می‌سازند. اولویت‌های جمعی و کنش‌های هریک از سرمایه‌گذاران بر قیمت‌گذاری دارایی و تصمیمات سازمان تأثیر می‌گذارد.
فصل 4 سرمایه‌گذاران نهادی
ادبیات مالی رفتاری بر سوگیری‌های رفتاری هریک از سرمایه‌گذاران در انتخاب‌های معاملاتی تمرکز دارد. تحقیقات هم نشان می‌دهند که پیچیدگی با سوگیری‌های رفتاری سرمایه‌گذاران در انتخاب‌های معاملاتی خود ارتباط دارند و بر آن‌ها تأثیر می‌گذارند. این فصل، ادبیات مربوط به رفتار معاملاتی سرمایه‌گذاران نهادی را مرور کرده و به این نتیجه می‌رسد که مطابق با سطح پیچیدگی سرمایه‌گذار، سرمایه‌گذاران نهادی کمتر دستخوش سوگیری‌های رفتاری معمول هستند. هرچند، برخی سوگیری‌های رفتاری در معاملات نهادی و بیشتر دربین سرمایه‌گذارانی که پیچیدگی کمتر دارند به چشم می‌خورد. شواهد همچنین نشان می‌دهد سرمایه‌گذاران نهادی[5] به برخی گزینه‌های معاملهگری نظیر رفتار تودهای، معامله تکانه‌ای و با تنوعسازی کم، که می‌تواند نشانه‌های سوگیری رفتاری باشد می‌پردازند. براساس تحقیقات، این رفتارهای معاملاتی، کاهندۀ ارزش نیستند. درمجموع، شواهد نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاران نهادی کمتر دستخوش سوگیری‌های رفتاری هستند و بازارها را کاراتر می‌سازند.
فصل 5 مدیران اجرایی، مدیران عامل و هیئت مدیرۀ سازمان
این فصل، رفتار مدیران سازمانی و هیئتمدیره را درون چارچوبی از نظریۀ نمایندگی، نظریۀ خادمیت و سوگیری‌های روان‌شناختی ارزیابی می‌نماید. در نظریۀ نمایندگی[6]، مدیرعامل انگیزش بیشتری برای اقدامات مبتنی بر تمایلات خود دارد تا آن‌چه سهامداران تمایل دارند. در نظریۀ خادمیت[7]، مدیرعامل فردی خودشکوفا است که درپی رشد و رسیدن به سطح موفقیت بالاتر از مسیر رهبری سازمان است. مدیرعامل در مدیریت شرکت، به منافع خود می‌اندیشد. مدیرعامل همچنین رفتارهای خوشبینی، بیشاطمینانی و ریسکگریزی را به نمایش می‌گذارد که برای شرکت بهینه نیستند. در نظریۀ نمایندگی، هیئتمدیره باید ساختارهای انگیزه و نظارت را پیاده کند تا این رفتارها را کنترل نمایند. هرچند، مدیران هم به سوگیری‌های شناختی و منافع شخصی دچار هستند. مخصوصاً هیئتمدیره ممکن است دچار مشکلات پویای گروهی نظیر کمکاری اجتماعی، اشتراکگذاری اطلاعات ضعیف و گروهاندیشی[8] شود.
فصل 6 برنامه ریزان و مشاوران مالی
تعداد روزافزونی از خانوارها به برنامهریزان یا مشاوران مالی روی آورده‌اند. در این فصل سعی شده است که خواننده به شناختی از این کارشناسان، انگیزه‌های بالقوه و تعامل‌های آن‌ها با دیگران برسد. نظام‌های تنظیم‌گری گوناگون برنامهریزان و مشاوران مالی مورد بحث شامل متداولترین انواع این شرکت‌ها هستند: مشاوران سرمایه‌گذاری ثبتشده، واسطهها و شرکت‌های بیمه. هزینه‌های عاملیت مربوط به استخدام برنامهریز مالی نیز مورد بحث قرار گرفته و بر تعارضات بالقوه که ممکن است درپی ساختارهای جبرانی گوناگون که شرکت‌های مشاور معمولاً به‌کار می‌بندند پدیدار شوند، مورد تأکید قرار خواهند گرفت. زمینه‌هایی که معمولاً منجر به سردرگمی مصرفکننده می‌شود، به‌طور برجسته نشان داده می‌شود. در این فصل همچنین درمورد شواهد تجربی مربوط به بهرهگیری از مشاورۀ مالی و ارزش آن بحث خواهد شد. درنهایت، پیشنهاداتی برای مصرفکنندگان درمورد انتخاب یک برنامهریز یا مشاور مالی ارائه خواهد شد.
فصل 7 تحلیلگران مالی
تحلیلگران مالی، بازیگران مهمی در بازار هستند. گزارش‌های تحلیلگران شامل پیشبینی درآمدها و پیشنهادات سهام است، قیمت‌های بازار را جابهجا می‌کند. زمانی‌که سرمایه‌گذاران، خواه بزرگ یا کوچک، درحال تصمیم‌گیری هستند، به اطلاعات موجود در گزارش‌ها توجه می‌کنند. باتوجه به مرتبط بودن تحقیق تحلیلگران مالی، درک این‌که آیا گزارش‌های آن‌ها سوگیری دارد یا خیر بسیار مهم است، زیرا تکیه به آن‌ها ممکن است به سرمایه‌گذارانی که از اطلاعات موجود در این گزارش‌ها برای اطلاع‌رسانی تصمیماتشان استفاده می‌کنند، صدمه بزند. علی‌رغم افزایش تنظیم بازار، شواهد نشان می‌دهد که گزارش‌های تحلیلگران، سوگیرانه است. تحقیق همچنین بیان می‌کند زمانی‌که عدم قطعیت اطلاعات بالا است، سوگیری تحقیق افزایش می‌یابد. ازاین‌رو، سرمایه‌گذاران باید خطرات احتمالی اتکای کورکورانه به تحقیقات تحلیلگران مالی را درک کنند.
فصل 8 مدیران پرتفوی
در رسیدگی به اکثر صندوق‌ها، قدرت تصمیم‌گیری اصلی در اختیار مدیر پرتفوی است. اغلب چند مدیر منتخب می‌توانند میلیاردها دلار از سرمایه‌گذاران جذب کنند، نقش مدیران را برجسته سازند و به آن‌ها اعتبار و پاداش ببخشند. مدیران پرتفوی علی‌رغم رتبه و درجه‌ای که دارند، همچون دیگر سرمایه‌گذاران از سوگیری‌های رفتاری مصون نیستند و این امر می‌تواند به فرایند مدیریت پرتفوی خدشه وارد سازد. در این فصل، توصیفی از مدیریت پرتفوی ارائه شده و خصیصه‌های انواع مختلف صندوق‌ها که مدیران پرتفوی بر آن‌ها نظارت دارند، مورد مقایسه قرار می‌گیرد. همچنین چند سوگیری رفتاری مهم که از مدیران پرتفوی سرمی‌زند و همچنین پیامدهایی که هر سوگیری برای ساختار پرتفوی دربردارد، مرور و بررسی می‌شود: بیشاطمینانی، دیدگاه جمعی، ریسک کردن و اثر تمایل. همچنین، تفاوت‌های جنسیتی مدیران پرتفوی به تقابل کشانده شده و پیامدهای پرتفوی‌های آن‌ها بررسی می‌شود.
فصل 9 روانپریشی مالی
اصطلاح روانپریشی مالی پس از بحران مالی سال 2008-2007 پدیدار شد. کاربرد رسانه‌ای آن به‌عنوان عبارتی تمسخرآمیز برای کارشناسان مالی درنظر گرفته شده است تا نسبت به پروفایل بالینی واقعی. این اصطلاح به‌وضوح خشم عمومی و گستردهیِ پس از سال 2008 نسبت به کسانی را که در حرفۀ مالی، مخصوصاً در والاستریت هستند، منعکس می‌کرد و درواقع این افراد را مسبب آسیب به اقتصاد جهان و از بین بردن ثروت شمار زیادی از مردم می‌دانستند. در دهه‌های قبل از بحران مالی، عوامل متعدد دست به دست یکدیگر داده و ساختار عملیاتی چشمانداز مالی را تغییر داده بودند. این محیط جدید برای کارشناسان سرمایه‌گذاری راهگشا بود و این سؤالات حیاتی مطرح می‌شود که مشخصۀ روانپریشی مالی چیست؟ آیا در صفات شخصیتی فرد نهفته است یا حکم دیکته‌شده توسط محیطی که کارشناس در آن فعالیت می‌کند، یا هردو؟ این فصل سعی دارد به این سؤالات پاسخ دهد.
بخش سه: روان‌شناسی مالی و سرمایه‌گذاری بازیگران خاص
بخش سوم شامل پنج فصل در رابطه با روان‌شناسی مالی و سرمایه‌گذاری بازیگران خاص ازجمله افرادی که ثروت زیادی دارند، معاملهگران، زنان و نسل هزاره است.
فصل 10 روان‌شناسی افراد ثروتمند
این فصل، نگاهی اقتصادی به رفتار سرمایه‌گذاری افرادی که دارایی خالص بالایی [ثروتمند][9] دارند، می‌اندازد و جنبه‌های روان‌شناختی ثروت خصوصی و شیوۀ مدیریت ثروت، روندهای کنونی تأثیرگذار بر بازیگران و بازارها و یافته‌های تجربی مربوط به ایجاد و توزیع ثروت که بحث‌های سیاستی را داغ کرده‌اند، دربرمیگیرد. تمرکز ثروت و کمبود مهارت برای ثروتمندها و افرادی که مهارت‌های بالایی دارند، مزایای نهادی دربرداشته است، ازجمله بازده سرمایه‌های فیزیکی و انسانی آن‌ها بالاتر است. ثروتمندها علاوه‌بر به‌دست آوردن بازده مالی قصد دارند تا از ثروت خصوصی خود برای ایجاد یک تأثیر اجتماعی بهره بگیرند. مدیران ثروت به دیدگاه و رفتار ثروتمندها پاسخ می‌دهند، به این نحو که تمرکز را از محصولات و مبادلات سرمایه‌گذاری به سرمایه‌گذاری کلنگر و مدیریت ثروت هدفمند تغییر می‌دهند.
فصل 11 روان‌شناسی معاملهگران
در دهه‌های گذشته، معاملهگری در بین سرمایه‌گذاران خرد بسیار محبوبیت یافت، که دلیل اصلی آن بهرهگیری از فناوری و کاهش هزینه‌های مبادله بود. هرچند، افزایش حجم اطلاعاتی که دردسترس افراد قرار داشت و پیچیدگی بیشتر بازارهای مالی سبب شد که این سرمایه‌گذاران راحت‌تر خطاهای روان‌شناختی انجام دهند. هدف این فصل، توصیف انواع اصلی سوگیری رفتاری است که بر سرمایه‌گذاران فردی تأثیر می‌گذارند، مخصوصاً معاملهگران خرد که مرتباً پرتفوی‌های خود را دستکاری می‌کنند. در این فصل، به مقایسۀ استراتژی‌های معاملهگری تکانه‌ای و معکوس[10] که چنین معاملهگرانی به‌کار می‌بندند می‌پردازیم. همچنین درمورد تأثیر اطلاعات جدید بر احساسات بازار و تأثیر آن بر روان‌شناسی معامله‌گر بحث می‌نماییم. درنهایت، رفتارهای اصلی معاملهگران نوپا را بررسی نموده و پس از آن خلاصه‌ای از مطالعات گوناگون خواهیم داشت که به تحلیل رفتار سرمایه‌گذاران نوپا در طول چالش‌های سرمایه‌گذاری و شبیهسازیهای معاملهگری می‌پردازد.
فصل 12 نگاهی دقیق‌تر به علل و پیامدهای معاملهگری سهام
در این فصل، پدیدۀ معاملهگری مکرر سهام بررسی می‌شود. مخصوصاً تحقیقاتی که نشاندهندۀ تأثیرات منفی معاملهگری مکرر بر بازده سرمایه‌گذار هستند و همچنین چند علت پایه‌ای این رفتار غیرمنطقی را دربرمیگیرد. درمیان علل احتمالی معاملهگری مکرر، بیشاطمینانی، ریسک‌جویی، اعتیاد به قمار، بسامد احساسات منفی و بیثباتی هیجانی قابل ذکر است. این فصل همچنین به بررسی تفاوت‌های جنسیتی می‌پردازد. گرچه حجم گسترده تحقیقات نشان می‌دهد که معاملهگری مکرر برای بازده مخرب است، بسیاری از سرمایه‌گذاران اغلب برای صلاح خود به معاملهگری ادامه می‌دهند. ازاین‌رو، علاوه‌بر بحث درمورد علل بالقوۀ معاملهگری مکرر سهام، بر نیاز به تحقیقات بیشتر برای شناسایی روش‌های مؤثر کمک به سرمایه‌گذاران برای کاهش این رفتار مخرب مالی تأکید می‌شود.
فصل 13 روان‌شناسی سرمایه‌گذاران زن
نقش تصمیمگیرندۀ مالی در خانواده در طول زمان کامل شده است. چندین دهۀ قبل، زنان نقش‌های سنتی خانهدار، پرستار بچه و همسر را ایفا می‌کردند. امروزه، زنان بیشتری درپی تحصیلات عالی بوده و کارشناسان و کارآفرینان زن سهم مهمی در دنیای کسب‌وکار دارند. شناخت این‌که زنان امروزی در تمام این نقش‌ها به چه چیز اهمیت می‌دهند کمک می‌کند تا شکاف میان سواد مالی و کاربرد آن را رفع نماییم. تربیت و پرورش زنان باید اولویت هر مؤسسۀ مالی باشد، زیرا زنان از کارشناسان مالی، ارتباطات روشن و خدمات متناسبسازیشده با نیاز خود را انتظار دارند. در این فصل درمورد نیازهای مالی، روان‌شناختی و شخصی کارفرمایان زن بحث می‌نماییم. همچنین توضیح می‌دهیم که چطور مشاوران مالی باید با زنان ارتباط برقرار کنند تا تجربۀ مشتری مطلوبی خلق شود.
فصل 14 روان‌شناسی نسل هزاره
این فصل بر ذهنیت مالی و رفتارهای نسل هزاره و این‌که چطور با مشاوران مالی تعامل برقرار می‌کنند، تمرکز دارد. نسل هزاره به‌عنوان سودآورترین نسل از نسل انفجار (بیبی بومرها) پیشی گرفته‌اند و پیشبینی می‌شود که ثروتمندترین نسل باشند. این نسل پرقدرت، بر صنعت خدمات مالی تأثیرگذار هستند و این صنعت به‌نوبۀ خود بایستی سازگار شود تا نسلی را که متفاوت از پیشینیان خود ارتباط برقرار کرده و سرمایه‌گذاری می‌کند، دربرگیرد. اغلب تصویری ناخوشایند و کلیشه‌ای از نسل هزاره‌ای‌ها ترسیم می‌شود، اما مشاوران مالی این گروه را نادیده می‌گیرند که به ضرر آن‌ها تمام خواهد شد. این نسل تمایل دارد امور مالی و سرمایه‌گذاری خود را به شیوه‌هایی غیرسنتی پیش برد و زمینه را برای آیندۀ مالی ایمن خود فراهم کند.
بخش چهار: روان‌شناسی خدمات مالی
بخش چهارم شامل پنج فصل درمورد جنبه‌های روان‌شناختی برنامهریزی مالی، خدمات مشاورۀ مالی، بیمه و مدیریت ریسک، برنامهریزی برای اموال، برنامهریزی بازنشستگی و مدیریت ثروت است.
فصل 15 جنبه‌های روان‌شناختی برنامهریزی مالی
این فصل درمورد برنامهریزی مالی شخصی بحث می‌نماید که شیوه‌ای میان‌رشته‌ای است و فرایندی شش‌مرحله‌ای به‌منظور طراحی استراتژی‌های یکپارچه برای افراد و خانواده‌هایی است که امید دارند سرمایۀ انسانی و مالی خود را برای تحقق اهداف زندگی خویش بسیج کنند. برنامهریزی مالی از رشته‌های گوناگون شامل مشاوره، روان‌شناسی، مالی، اقتصاد و حقوق سرچشمه می‌گیرد. برنامهریزی جریان نقد و بودجهبندی، مدیریت ریسک، برنامهریزی بیمه، برنامهریزی سرمایه‌گذاری، بازنشستگی و برنامهریزی مزایای کارکنان، برنامهریزی مالیات و برنامهریزی برای اموال را دربرمیگیرد. فرایند استراتژیک، توسعۀ استراتژی‌های یکپارچه‌ای است که از تمام این حوزه‌ها در تعقیب اهداف کارفرما سرچشمه می‌گیرند. ابتکار‌ها و سوگیری‌های ذهنی که کارفرما‌ها بدان گرایش دارند، اغلب کل فرایند برنامهریزی مالی را پوشش می‌دهد. زمانی‌که برنامهریزان مالی درپی پیشنهاداتی هستند که منحصراً مناسب با هر کارفرما است، باید این مسائل را درک کرده و درنظر بگیرند تا احتمال این‌که کارفرما آن استراتژی‌های پیشنهادی را به‌کار بسته و اجرا نماید، به حداکثر برسانند.
فصل 16 خدمات مشاورۀ مالی
شواهد به‌دست آمده از علوم رفتاری، مخصوصاً اقتصاد و روان‌شناسی، نحوۀ ارائۀ مشاورۀ سیاست‌گذاران و متخصصان به مصرفکنندگان را به طرزی عمیق تغییر داده است. این فصل به بررسی شواهد مربوط به مشاورۀ مالی پرداخته و پیامدهای آن برای حرفۀ مشاورۀ مالی را مورد کنکاش قرار می‌دهد. نویسندگان توضیح می‌دهند که چطور مصرفکنندگان مشاورۀ مالی خرده‌فروشی به جنبه‌های خاص فرایند مشاوره به شیوه‌ای قابل پیشبینی پاسخ و گاهی سوگیری‌های رفتاری بروز می‌دهند یا عرف‌های خاصی را در تصمیم‌گیری خود دنبال می‌کنند. با تشخیص و پیشبینی این پاسخ‌ها، مشاوران مالی می‌توانند خدماتی کامل‌تر ارائه داده و مزایا را فراتر از بازدۀ مالی بسط دهند. اما ممکن است نیازهای رفتاری مصرفکنندگان به مشاوران انگیزه‌هایی دهد که همسو با منافع مالی کارفرمایان آن‌ها نباشد. درنهایت، نویسندگان به بررسی نقش فناوری و اهمیت آن در شکل دادن به خدمات مشاورۀ مالی آینده می‌پردازند.
فصل 17 بیمه و مدیریت ریسک
طبق نظریۀ پرتفوی مدرن[11]، شرکت‌کنندگان منطقی بازار، اکثر تصمیم‌گیری‌ها را انجام می‌دهند و سعی بر جبران ریسک اضافه دارند. هرچند، مالی رفتاری نشان می‌دهد چطور گاهی اوقات سرمایه‌گذاران به‌علت ایده‌های از پیش درکشده و سوگیری‌هایی که براساس تجربیات گذشته دارند، غیرمنطقی رفتار می‌کنند. در این فصل بررسی می‌کنیم که چطور افراد تصمیم به خرید انواع مختلف بیمه می‌گیرند، حتی وقتی با نتایج قابل پیشبینی از نظر فراوانی و شدت زیان مواجه‌اند. یعنی، افراد تنها درصورتی بیمه می‌خرند که فراوانی زیان پایین و شدت آن بالا باشد؛ در غیر این صورت، به خودبیمه‌گری می‌پردازند.
فصل 18 عوامل روان‌شناختی در برنامهریزی برای اموال
یکی از حوزه‌های مالی رفتاری، برنامهریزی برای اموال است که کمتر به خطاهای شناختی سیستماتیک می‌پردازد و بیشتر متمرکز بر مرگومیر است. این فصل، پویایی‌های رابطۀ کارشناس/کارفرما در برنامهریزی مالی و برنامهریزی برای اموال و همچنین تعارضات عاطفی مربوط به مرگومیر را در پرتو تحقیقات اهمیت مرگومیر و نظریۀ مدیریت وحشت بررسی می‌کند. به‌علاوه، گنجاندن مسائل تأهل، خانواده و کسب‌وکار خانوادگی، پیچیدگی‌های ذاتی برای اقداماتی که در برنامهریزی برای اموال صورت می‌گیرد اضافه می‌نماید که این امر به‌نوبۀ خود بر برنامهریزی ارث، میراث، آمادهسازی وراثت و پویایی‌های خانواده تأثیر می‌گذارد. هرچند، پیشرفت‌های اخیر در ارزیابی شخصیت/سبک مالی، پیشرفت در برنامهریزی برای اموال را افزایش می‌دهد. ابزارهایی که برای تسهیل این فرایند به‌کار می‌روند به همراه مشاهداتی از تغییرات و پیشرفت‌های بیشتر در این حوزه، در این فصل مورد بحث قرار می‌گیرند. مدل‌های موجود در دیگر زمینه‌های رواندرمانی هم می‌توانند به این زمینه از عمل کمک کنند.
فصل 19 سوگیری‌های فردی در برنامهریزی بازنشستگی و مدیریت ثروت
در سرتاسر جهان، حرکت تدریجی از طرح بازنشستگی با مزایای مشخص و تعریفشده به‌سوی طرح بازنشستگی با سهم تعیین‌شدۀ کارفرما، نیاز به برنامهریزی فردی برای بازنشستگی را افزایش داده است. مثال‌هایی از این نیاز عبارتند از: پایین آمدن بیسابقۀ نرخ پسانداز آمریکا، برنامه‌های بازنشستگی ضعیف برای شهروندان در کشورهای توسعه‌یافتۀ گوناگون و تحلیل‌های دالبار[12] که شکاف میان بازده‌های سرمایه‌گذار و بازده‌های بازار را به حداقل می‌رساند. تحقیقات نشان می‌دهد افرادی که با یک مشاور مالی کار می‌کنند، معمولاً نتایج بهتری نسبت به دیگر افراد که با مشاور سروکار ندارند کسب می‌کنند. کار کردن با یک برنامهریز مالی معتبر (سیافپی)[13]، اطمینان بیشتری به همراه دارد، زیرا برنامهریز مالی معتبر سوگند یاد می‌کند که منافع کارفرما را بر منافع کاری خود ترجیح دهد. این فصل، استفاده از سقلمه‌هایی برای آن‌که به افراد کمک کند تا شکاف‌های پسانداز، سرمایه‌گذاری و رفتار خود را پر کنند و از این طریق تصویر بهتری از ثروت و انتقال ثروت رقم بزنند، ترویج می‌نماید.
بخش پنج: جنبه‌های رفتاری محصولات سرمایه‌گذاری و بازارها
بخش پنجم، چهار فصل دارد که بر جنبه‌های رفتاری اوراق بهادار سنتی، ابزارهای سرمایه‌گذاری مشترک، ادغام و تملک‌های بین‌المللی و بازارهای هنر و کالاهای کلکسیونی تمرکز دارد.
فصل 20 اوراق تخصیص دارایی سنتی: سهام، اوراق قرضه، املاک و وجه نقد
از زمانی‌که نظریۀ پرتفوی مدرن مطرح شد، پیچیدگی مدل‌های تخصیص دارایی[14] افزایش یافت، اما همچنان فرض منطقی بودن سرمایه‌گذار علاوه‌بر دیگر فرضیاتی که در دنیای واقعی صدق نمی‌کند، وجود دارد. به این دلیل، دانشگاهیان و کارشناسان صنعت سعی دارند سوگیری‌های رفتاری تصمیمگیران و دلالت‌هایی را که این سوگیری‌ها بر استراتژی‌های تخصیص دارایی دارند، درک کنند. این فصل به مرور عناصر تخصیص دارایی که شامل سهام، اوراق قرضه، املاک و مستغلات و وجه نقد است می‌پردازد. همچنین، تاریخچه و نظریه‌ای را که در پس دو استراتژی پرطرفدار مدیریت پرتفوی وجود دارد بررسی می‌نماید: بهینهسازی میانگین/واریانس و مدل بلک/لیترمن. درنهایت، این فصل به بررسی پنج سوگیری رفتاری معمول که پیامدهای مستقیم بر تخصیص دارایی دارند می‌پردازد: آشنایی، وضع موجود، صورت‌بندی، حسابداری ذهنی و بیشاطمینانی[15]. هریک از بحث‌های سوگیری رفتاری شامل مثال‌ها، نشانه‌های هشدار و گام‌هایی برای تصحیح خطاهای شناختی یا احساسی در تصمیم‌گیری است.
فصل 21 جنبه‌های رفتاری سرمایه‌گذاری‌های پرتفوی
سرمایه‌گذاران، با مؤسسات مالی، مدیران مالی[16] و محصولاتی که وارد بازار می‌کنند ارتباط جداییناپذیری دارند. صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک[17]، صندوق‌های قابل معامله[18] در بورس، صندوق‌های تأمین سرمایه‌گذاری و صندوق‌های بازنشستگی[19]، تقریباً 55 تریلیون دلار ثروت مشترک دارند. این فصل، این موضوعات را با رویکرد مالی رفتاری که متمرکز بر دو مضمون اصلی است بررسی می‌نماید. نخست، فصل به مرور عملکرد و منطق هر گروه می‌پردازد؛ سپس، سوگیری‌های رفتاری که به انتخاب سرمایه‌گذاری‌های خاص درون هر گروه مربوط است مورد بررسی قرار می‌گیرد. تحقیقات نشان می‌دهد صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک و صندوق‌های تأمین سرمایه که به‌طور فعال مدیریت می‌شوند در سرمایه‌گذاری‌های غیرفعال عملکرد ضعیفی دارند. صندوق‌های بازنشستگی براساس ریسک تعدیل‌شده، آلفای تقریباً صفر خلق می‌کنند. قیمت‌های سرمایه‌گذاری‌شده در چنین صندوق‌هایی، عملکرد ضعیف مشاهده‌شده در صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک و صندوق‌های تأمین سرمایه را تقویت می‌کنند. مسائل رفتاری، یک چشمانداز از منشأ عملکرد ضعیف را ممکن می‌سازند. به‌علاوه، افراد طیفی از سوگیری‌های رفتاری را بروز می‌دهند که می‌تواند به تخصیص نه‌چندان بهینۀ دارایی ازجمله انتخاب صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک، صندوق‌های قابل معامله و صندوق‌های تأمین سرمایه منجر شود.
فصل 22 روندهای موجود در ادغام و تملک‌های موفق بین‌المللی
چشمانداز جهانی فعالیت ادغام و تملک[20] در دهۀ گذشته اساساً تغییر یافته است. حال تملک‌کنندگان، روندهای تملک (اکتساب) و استراتژی‌هایی که در پس آن معاملات قرار دارند اساساً دستخوش تغییر شده‌اند. نرخ موفقیت تملک هم متفاوت به‌نظر می‌رسد و تحقیقات اخیر نشان می‌دهد که تملک‌های بین‌المللی نسبت به گذشته موفق‌تر شده‌اند. تملک‌های موفق، ترکیب پیچیده‌ای از سیستم‌های ترکیب و کارکنان در محیطی با تضادهای فرهنگی را دربرمیگیرد. تملک‌های موفق در سطح بین‌المللی همچنین نیازمند انضباط و قدرت مالی و شناخت رفتار و انگیزۀ انسان است. این فصل هم روندهای درحال تغییر و هم عوامل کلیدی موفقیت برای ادغام و تملکها از نظر دروندادهای مالی و عناصر رفتاری جهت شناخت فرایند پیچیدۀ ادغام و تملک و شناسایی شاخص‌های موفقیت آینده را بررسی می‌نماید.
فصل 23 هنر و کالاهای کلکسیونی برای مدیریت ثروت
این فصل، سوگیری‌های روان‌شناختی مختلف درزمینۀ هنر و کالاهای کلکسیونی را که تا حدی بخشی از جهان هر کارفرمایی است بررسی می‌نماید. مدیریت ثروت همواره به‌شکل واحد مجزا صورت می‌گیرد که هر واحد مجزا، جریان درآمد خاص خود را دارد. در جهان درحال تغییر که دسترسپذیری داده‌های بی‌شمار به تکامل تحول‌آفرین کمک می‌کند، دانش و اطلاعات دیروز، کالاهای امروز هستند. این تکامل با دردسترس قرار گرفتن اطلاعات در سرتاسر جهان از طریق یک گوشی موبایل، تقویت شده است. با گسترش رسانه‌های اجتماعی و منابع وبمحور، هنر و کالاهای کلکسیونی حال به یک گزینه از طبقات دارایی بدل شده‌اند.
بخش شش: مسائل کارآیی بازار
بخش شش شامل چهار فصل است که به بررسی فرضیۀ بازار مالی رفتاری، ناهنجاری‌های بازار سهام، رفتار احتکارآمیز و معاملات بسامد بالا می‌پردازد.
فصل 24 فرضیه‌های بازار مالی رفتاری
گرچه فرضیۀ بازار کارا نظریۀ پیشرویی است که رفتار بازارهای مالی را توصیف می‌کند، از دهۀ 1980 به‌علت ناپیوستگی‌های این فرضیه با شواهد تجربی، محققان بیش از پیش آن را زیر سؤال بردند. این چالش برای فرضیۀ بازار کارا منجر به ارائۀ مفاهیم و نظریه‌های جدید شد و این مفاهیم جدید، فرض عقلایی عمل کردن سرمایه‌گذار را رد می‌کنند. از نویدبخش‌ترین و متقاعدکننده‌ترین مفاهیم می‌توان به فرضیۀ بازارهای سازگار، فرضیۀ فراواکنشی، فرضیۀ واکنش کمتر از اندازه، فرضیۀ بازار دارای اخلال، فرضیۀ ثبات کارکردی و فرضیۀ بازار فراکتال اشاره نمود. این فصل، با استفاده از چشمانداز رفتاری برای تحلیل بازارهای مالی، توصیف مختصری از این نظریه‌ها ارائه می‌نماید.
فصل 25 ناهنجاری‌های بازار سهام
ناهنجاری‌های بازار سهام که قابلیت پیشبینی بازده مقطعی سهام را نشان می‌دهند، یکی از بحث‌برانگیزترین موضوعات در تحقیقات اقتصادی مالی حاضر هستند. در این فصل، چند ناهنجاری شایع ازجمله ناهنجاری‌های مربوط به سرمایه‌گذاری، ناهنجاری‌های ارزش، اثرات بازگشت تکانه‌ای و بلندمدت، اندازه و اقلام تعهدی[21] مورد بررسی قرار می‌گیرد. گرچه ناهنجاری‌ها پذیرفته شده‌اند، اما درمورد علل پایه برای قابل پیشبینی بودن آن‌ها اختلاف‌نظر وجود دارد. این فصل، دو نظریۀ رقیب را بررسی می‌نماید که سعی دارند وجود ناهنجاری‌های بازار سهام را توضیح دهند: توضیحات منطقی و رفتاری. توضیح منطقی بر ارتقای مدل‌های قیمت‌گذاری دارایی موجود و جستوجوی عوامل ریسک بیشتر تمرکز دارد تا وجود ناهنجاری‌ها را توضیح دهد. برعکس، توضیح رفتاری، قابلیت پیشبینی را به سوگیری‌های رفتاری انسان در جمعآوری و پردازش اطلاعات مالی و همچنین تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاری نسبت می‌دهد.
فصل 26 روان‌شناسی احتکار در بازارهای مالی
این فصل درمورد نقش احتکار در بازارهای مالی بحث می‌کند که بر رفتار فردی و گروهی به شکل حباب و ریزش[22] تأثیر می‌گذارد. در این فصل، بر مسائل مالی رفتاری مربوط به این حباب‌ها تأکید می‌شود؛ نظیر: بیشاطمینانی، رفتار تودهای، قطبی شدن گروه، اثر گروهاندیشی، سوگیری نماگری، مسائل آشناییت، خودشیفتگی، هیجان و واکنش افراطی و واکنش کمتر از حد قیمت‌ها در بازارها. این مسائل برای شناخت بازارهای مالی حائز اهمیت هستند، زیرا تاریخ اغلب تکرار می‌شود. این فصل به پیامد بحران مالی سال 2008-2007 بر روان‌شناسی سرمایه‌گذار، ازجمله به تأثیر رکود مالی، اثر لنگر انداختن، سوگیری تمرکز بر آخرین اطلاعات، نگرانی، رفتار بیزار از زیان، سوگیری وضع موجود و اعتماد می‌پردازد. پیامد بحران مالی ممکن است تأثیرات بلندمدت منفی بر رفتار سرمایه‌گذار به‌جا بگذارد، به‌طوری‌که سرمایه‌گذاران کاملاً ریسکگریز شده و درنتیجه از سرمایه‌گذاری در وجه نقد و اوراق قرضه طفره روند.
فصل 27 آیا انسان‌ها می‌توانند با ماشین‌ها به‌حرکت درآیند؟ سرمایه‌گذاران نهادی و پویایی‌های بازارهای مدرن
در این فصل به بررسی معاملۀ بسامد بالا[23]، ازجمله استراتژی‌های اصلی و اثرات آن‌ها می‌پردازیم. با استفاده از تحلیل سفارش‌به‌سفارش داده‌های بازار، این فصل نشان می‌دهد که آن‌چه اغلب به‌عنوان فسخ سفارش سروصدا ایجاد می‌کند، درواقع تجدیدنظرهای معنادار در سفارش است که جزئی از معاملات واقعی بازار است. همچنین نشان داده می‌شود که کسر کوچکی از فسخ سفارش‌ها، حاصل نقدینگی سمی هستند. شرکت‌کنندگان بازار با فراوانی‌های مختلف واکنش‌های متفاوت به چنین سفارش‌های سمی دارند، به‌طوری‌که معامله‌کنندگانی که بسامد معاملهگریهای آن‌ها بالا است، عمدتاً این نوع سفارشات را نادیده می‌گیرند. اما سرمایه‌گذارانی که بسامد معاملات آن‌ها کمتر است، با نقدینگی سمی تعامل برقرار می‌کنند.
بخش هفت: کاربرد و آیندۀ مالی رفتاری
بخش هفت شامل سه فصل است که کاربرد مفاهیم رفتار کارفرما، اجرای مالی رفتاری و آیندۀ مالی رفتاری را کنکاش می‌نماید.
فصل 28 شناخت کاربردی رفتار کارفرما: چشمانداز متخصص تجربی
هدف این فصل، بحث درمورد مفاهیم و استراتژی‌های رفتاری گوناگونی است که به کارفرما کمک می‌کنند تا از خطاهای رفتاری اجتناب نماید و نتیجۀ آن، احتمالاً طراحی و اجرای موفق یک برنامه خواهد بود. در این فصل بحث می‌شود چطور مفاهیم معرفی‌شده در تحقیقات مالی رفتاری در شیوۀ اِورسکای و کاتز[24] ادغام شده‌اند. فصل حاضر با صورت‌بندی برای کارفرمایان جدید آغاز می‌شود که بخشی از رویکرد شرکت برای برنامهریزی بازنشستگی به نام «دیرپذیری بر مرز کارا» نامیده می‌شود. منظور از «لنگر انداختن» این است که اساس بازده کارفرما را تلاقی میان تحلیل نیازهای سرمایه و تحمل ریسک کارفرما درنظر بگیریم. صورت‌بندی، به‌عنوان یک ابزار مدیریت رفتاری قوی برای متخصصان تجربی معرفی می‌شود. در این فصل بحث می‌شود که چطور درس‌های مالی رفتاری در بحث‌های تحمل ریسک و بازده و همچنین فرایند گزارش‌دهی ادغام می‌شود.
فصل 29 چالش‌های عملی اجرای مالی رفتاری: بازتاب‌هایی از میدان
مالی رفتاری تنها درصورتی مفید است که بتوان آن را به‌کار بست تا به مردم در تصمیم‌گیری بهتر کمک نمود. این فصل، تأملاتی بر خوب و بد کاربرد عملی مالی رفتاری درزمینۀ بانکداری تجاری دارد. مشکلات غیرکارشناسانی که مالی رفتاری را می‌آزمایند و این‌که برنامه‌های مؤثر به ترکیب منحصربه‌فردی از دانش کارشناسی و توانایی اعمال تغییر نیاز دارند بررسی می‌شود. اصول کاربرد خوب مالی رفتاری به‌همراه اطلاعاتی درمورد این‌که چطور درون سازمان شروع به استفاده از مالی رفتاری نماییم مطرح می‌شود. در این فصل همچنین درمورد اهمیت اعتراف مدیریت ارشد به این‌که متخصصان تجربی مالی رفتاری ضرورتاً پاسخ‌های صحیح را نمی‌دانند و این‌که باید از آزمایش‌های تصادفی کنترل‌شده به‌منظور کمک به آن‌ها برای کشف پاسخ‌های صحیح استفاده شود، بحث می‌شود.
فصل 30 آیندۀ مالی رفتاری
هر آیندۀ مثبتی برای مالی رفتاری نیازمند آن است که حوزه‌های تحقیق مالی سازمان و روان‌شناسی سرمایه‌گذار، مدل‌های کامل‌تری از تصمیم‌گیری ارائه دهند. مالی رفتاری سازمان نیازمند توسعۀ تمرکز از مأمور اجرایی ارشد به کل تیم مدیریت ارشد است و همچنین شناخت بیشتر نظریۀ سازمانی را دربرمیگیرد. باید تمرکز روشن‌تر بر عوامل فرافرهنگی و این‌که چطور این عوامل با تأثیرات رفتاری برهم‌کنش دارند وجود داشته باشد. روان‌شناسی سرمایه‌گذار نیازمند نظریه‌ای جامع‌تر درمورد محرک‌های رفتار سرمایه‌گذار و داده‌های بهتر است. تحقیقاتی که درمورد احساسات سرمایه‌گذار صورت می‌گیرد، امکان شناخت بهتر تأثیرات روان‌شناختی بر قیمت‌گذاری دارایی را میسر می‌سازد. این فصل به گسترش این ایده‌ها پرداخته و زمینه برای توسعۀ فلسفی مالی رفتاری در آینده را مورد بحث قرار می‌دهد.
خلاصه و نتیجه گیری
در مالی سنتی تصور بر این بود که سرمایه‌گذاران تصمیمات منطقی می‌گیرند. مالی رفتاری به اهمیت و سهم مالی سنتی واقف است اما درعین‌حال از سوگیری‌های شناختی و هیجانی که بر فرایند تصمیم‌گیری تأثیر گذاشته و فرضیات مالی استاندارد را به چالش می‌کشاند، آگاه است. ازاین‌رو، مالی رفتاری، رویکرد تصمیم‌گیری افراد ازجمله سوگیری‌های شناختی و هیجانی را بررسی می‌نماید. کتاب رفتار مالی: بازیگران، خدمات، محصولات و بازارها سعی دارد سهم و نقش جامعۀ دانشگاهی و همچنین متخصصان تجربی را در مروری بر موضوعات مهم و گزینش‌شدۀ مربوط به مالی رفتاری بگنجاند.
مالی رفتاری هم در سطح خرد و هم در سطح کلان بر فرایند سرمایه‌گذاری تأثیر می‌گذارد. حضور سرمایه‌گذارانی که تحت تأثیر سوگیری‌های رفتاری قرار دارند می‌تواند منجر به نوعی قیمت‌گذاری اوراق بهادار و بازار شود که اساساً از ارزش‌های درونی مبتنی بر مالی سنتی فاصله گرفته باشد. چنین چارچوب‌های تصمیم‌گیری همچنین می‌تواند بر کارشناسان مالی و روابط کارشناس-کارفرما تأثیر بگذارد. با شناخت بهتر رفتار مالی، خوانندگان می‌توانند سهم روان‌شناسی سرمایه‌گذار و نقش رفتار سرمایه‌گذار در تأثیرگذاری بر انواع محصولات و خدمات ارائه‌شده را تشخیص داده و همچنین تأثیر چنین رفتاری بر کارآیی بازار را قضاوت نمایند.
[1] representativeness, framing, anchoring, mental accounting, control issues, familiarity bias, trust, worry, and regret theory
[2] financial psychopaths
[3] peer influences
[4] share of equity holding
[5] institutional investors
[6] agency theory
[7] stewardship theory
[8] social loafing, poor information sharing, and groupthink
[9] high net worth individuals (HNWIs)
[10] momentum and contrarian trading strategies
[11] modern portfolio theory (MPT)
[12] DALBAR
[13] Certified Financial Planner (CFP)
[14] Asset Allocation
[15] familiarity, status quo, framing, mental accounting, and overconfidence
[16] money manag
[17] Mutual funds
[18] exchange- traded funds (ETFs)
[19] hedge funds, and pension funds
[20] merger and acquisition (M&A)
[21] investment- related anomalies, value anomalies, momentum and long- term reversal, size, and accruals
[22] bubbles and crashes
[23] high- frequency trading (HFT)
[24] Evensky & Katz/Foldes Financial
